Celem Programu ochrony powietrza ma być osiągnięcie w Małopolsce do roku 2023 dopuszczalnych poziomów stężeń pyłu PM10, pyłu PM2,5, benzo(a)pirenu i dwutlenku azotu, wyznaczonych w przepisach polskich i unijnych. W dłuższej perspektywie POP zakłada obniżenie poziomów stężeń pyłów rekomendowanych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).

W związku z aktualizacją programu, w całej Małopolsce trwają konsultacje społeczne. Mieszkańcom przedstawiono pięć wariantów mających służyć szybszej poprawie jakości powietrza. Po konsultacjach zostanie wybrany jeden z nich, który będzie wprowadzony. Jedną takich z propozycji jest całkowity zakaz spalania węgla w kotłach instalowanych od roku 2021 r. Dodatkowo od 1 stycznia 2021 r. nie będzie można wymienić tzw. kotłów pozaklasowych oraz 3. i 4. klasy na węglowe. Spalanie biomasy będzie możliwe tylko pod warunkiem spełnienia konkretnych standardów emisji pyłu – nie może ona przekraczać 20 mg/m3. Brany jest pod uwagę także całkowity zakaz spalania węgla i biomasy w miejscowościach uzdrowiskowych Małopolski. Dodatkowo stosowane urządzenia grzewcze powinny posiadać mechanizmy pozwalające na utrzymanie emisji pyłu na poziomie 20 mg/m3 w całym okresie eksploatacji.

Projekt nowego programu ochrony powietrza dla Małopolski zakłada szereg obowiązków dla samorządów, między innymi zatrudnienia ekodoradcy w każdej gminie, przeznaczenia co najmniej 1% wydatków budżetu na dopłaty do wymiany kotłów u mieszkańców, przeprowadzenia inwentaryzacji wszystkich źródeł ogrzewania w gminie oraz wprowadzenia programów osłonowych dla najuboższych w postaci dopłat do wyższych kosztów ogrzewania. Gminy będą także zobowiązane do prowadzenia akcji informacyjnych dotyczących uchwały antysmogowej oraz informowania na swoich stronach internetowych o jakości powietrza oraz stopniach zagrożenia, jeśli te zostaną wprowadzone.

- Nawet, jeśli niektóre gminy podejmują działania służące poprawie jakości powietrza, to i tak ich rezultaty mogą być nietrwałe, z powodu braku działań sąsiadów. Dlatego, aby wygrać tę walkę, konieczne jest podjęcie intensywnych prac przez wszystkie samorządy – tłumaczy Tomasz Urynowicz, wicemarszałek Województwa Małopolskiego.

Władze Małopolski rozważają też całkowity zakaz ruchu samochodów niezarejestrowanych w mieście z silnikami, które nie są wodorowymi lub elektrycznymi. Inny, nieco mniej skrajny pomysł przewiduje utworzenie stref czystego transportu w centrum Tarnowa i Krakowa, do których mogłyby wjeżdżać tylko pojazdy elektryczne i nieemitujące spalin. Warunkiem wjazdu do określonej strefy może być spełnienie określonych warunków emisji spalin: dla pojazdów z silnikiem Diesla spełnienie normy emisyjnej EURO 6, a dla silników benzynowych - normy EURO 4. Jednak aby można było wdrożyć te propozycje, wymagane są zmiany w przepisach na poziomie krajowym.

W Tarnowie konsultacje odbędą się 14 stycznia o godz 10 w siedzibie Starostwa Powiatowego. Uwagi do propozycji działań prezentowanych podczas spotkania można też przesyłać do 24 stycznia na adres: powietrze@umwm.malopolska.pl.

Fot. Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego