Muzeum nabyło dwa nowe obrazy Jana Styki
access_time 2016-10-03 15:08:00
Muzeum Okręgowe w Tarnowie wzbogaciło się o dwa cenne eksponaty. Zakup dwóch obrazów Jana Styki możliwy był dzięki wsparciu Marszałka Województwa Małopolskiego, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Grupy Azoty S.A. Już od dzisiaj przez najbliższy tydzień w tarnowskim Ratuszu, goście muzeum mogą podziwiać kolejny fragment „Panoramy Siedmiogrodzkiej”oraz „Węgierskiego huzara na koniu”- prawdopodobnie będący szkicem do tego dzieła.

Kolejny fragment „Panoramy Siedmiogrodzkiej” własnością Muzeum Okręgowego w Tarnowie

Do roku 2016 r. udało się zidentyfikować 39 obrazów, które są lub były pozostałością po słynnej ”Panoramie Siedmiogrodzkiej” Jana Styki. Trzy fragmenty znane są tylko z przedwojennych reprodukcji i nie ma pewności czy zachowały się do dziś. Część obrazów ma określone lokalizacje/właścicieli, niektóre znane są jedynie ze zdjęć, np. zamieszczanych w katalogach aukcyjnych.

Tarnowskie muzeum posiada dziewiętnaście obrazów (z czego jeden stanowi depozyt). W 2016 roku nabyto kolejny fragment przedstawiający konnego dowódcę prowadzącego piechotę do boju. Obraz był muzealnikom znany. Na jego zakup uzyskano grant z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz wsparcie Województwa Małopolskiego.

Historia tego fragmentu jest doskonałą ilustracją procesu poszukiwań fragmentów Panoramy. Obraz został rozpoznany i zakupiony przez Polaka, mieszkańca Warszawy na aukcji Galerii MAREK w Paryżu w 1990 roku za niemałą kwotę 55 000 FF. Przewieziony do Polski, został w 1991 roku wystawiony na aukcji w Warszawie ale nie znalazł nabywcy. Właściciel skontaktował się z Muzeum w Tarnowie oferując obraz do sprzedaży ale w owym czasie nie udało się zgromadzić odpowiednich środków finansowych. Obraz został sprzedany a nowy właściciel nie był znany muzeum.

W 2015 roku ponownie zgłoszono do muzeum ofertę sprzedaży tego fragmentu, tym razem udało się zgromadzić finanse i 12 września br kolejny fragment Panoramy Siedmiogrodzkiej stał się własnością Muzeum Okręgowego w Tarnowie.

Często znane i znalezione fragmenty Panoramy znajdując się w obrocie antykwarycznym znikają z pola widzenia muzealników po to by po latach pojawić się ponownie.

Muzeum wzbogaciło się również o obraz, który jest zapewne szkicem do Panoramy Siedmiogrodzkiej i przedstawia węgierskiego jeźdźca na koniu. Dzięki dotacji ze strony Grupy Azoty SA udało się powiększyć zbiory muzeum także o ten obraz. Jest on sygnowany z pewnością autentycznym podpisem artysty, Jana Styki.

Wsparcie Grupy Azoty S.A. pozwoliło również na udział Panoramy Siedmiogrodzkiej w Międzynarodowym Kongresie Panoram w Ópusztaszer na Węgrzech. W kongresie wzięło udział ok. 30-stu właścicieli panoram z całego świata ( m.in. USA, Turcji, Brazyli, Niemiec, Francji ), a prezentacja Panoramy Siedmiogrodzkiej w takim gronie, daje nadzieję na jeszcze większy rozgłos o poszukiwaniu nowych fragmentów na arenie międzynarodowej.

Historia „Panoramy Siedmiogrodzkiej”

Kiedy Polacy przywieźli i zaprezentowali w Budapeszcie Panoramę Racławicką dzieło było oglądane przez tysiące Węgrów, którzy zafascynowani wielkim obrazem zapragnęli mieć podobny – ale związany z ich dziejami – obraz. Zlecono więc namalowanie panoramy Janowi Styce, a miała ona przedstawiać któreś z ważnych wydarzeń powstania węgierskiego 1848-1849. Dzieło miało zostać ukończone na pięćdziesiątą rocznicę wybuchu powstania (1898 r). Ustalono, że tematem obrazu, będzie zdobycie Sybinu 11 marca 1849 r. przez węgierskich powstańców dowodzonych przez gen. Józefa Bema.

Prace nad "Panoramą Siedmiogrodzką", liczącą piętnaście metrów wysokości i sto dwadzieścia metrów obwodu, rozpoczęto w budynku rotundy w Parku Stryjskim we Lwowie 20 kwietnia 1897 roku i trwały one pięć miesięcy. W tym niezwykłym i realizowany w szalonym tempie projekcie brała udział międzynarodowa grupa artystów. Oprócz wymienionych wyżej udział brali: Węgier Béla Spányi, który zajmował się pejzażem, Niemiec Leopold Schonchen – specjalista od rozległych powierzchni nieba oraz Polacy - Zygmunt Rozwadowski malarz batalista, Tadeusz Popiel, Michał Wywiórski – naturalista. Publiczność - mieszkańcy Lwowa zobaczyli Panoramę pierwsi, jej prezentacja była wielkim wydarzeniem.

Z końcem roku obraz zwinięto i przewieziono do Budapesztu. Uroczyste odsłonięcie Panoramy odbyło się w marcu 1898 roku w 50. rocznicę wybuchu węgierskiego powstania przeciwko Austriakom. Do Budapesztu przybywali Węgrzy z odległych okolic, panowało wielkie patriotyczne poruszenie.

Mimo wielkiego zainteresowania, akcji promocyjnej, sprzedaży wydawnictw i barwnych litografii zyski jakie uzyskano nie pokryły kosztów malowania dzieła. Jan Styka, nie widząc szans na otrzymanie od zleceniodawców umówionej kwoty zwinął obraz i w 1900 roku przewiózł go do Galicji. W 1907 roku Panorama została po raz ostatni pokazana publiczności w Warszawie w rotundzie przy ul. Karowej.

Jan Styka postanawia pociąć swoje dzieło na fragmenty, są one oprawiane i sprzedawane. Nie wiemy na ile fragmentów została pocięta Panorama. Te, które istnieją wskazują na to, że wycinano kawałki obrazu tak aby uzyskać jakby odrębne dzieła.

Niekiedy obrazy są poprawiane, przemalowywane. Np. piękny fragment z węgierskim huzarem na koniu zyskał w tle horyzont i zachód słońca (w oryginale był tam stok pagórka), w innym fragmencie między nogami konia została czapka postaci stojącej poniżej więc została zamalowana, podobnie przy fragmencie z wozami taborowymi, przecięty na pół jeździec został zamalowany, pozostał tylko koń stojący przy wozie.

W efekcie powstała kolekcja nowych obrazów o rozmaitych wielkościach. Wszystkie obrazy były sygnowane, zwykle podpis Jana Styki znajduje się w prawym dolnym rogu płótna

Komentarze...
testststs 10,2,9,1,A