Dlaczego nie warto kierować się wyłącznie metrażem?

Dobierać moc urządzenia grzewczego wyłącznie na podstawie metrażu budynku to jak kupować garnitur, sugerując się tylko wzrostem – bez uwzględnienia obwodu w ramionach czy w pasie. Dwa domy o tej samej powierzchni mogą mieć zupełnie różne potrzeby cieplne, a co za tym idzie, odmienne zapotrzebowanie na moc grzewczą. Na rzeczywiste zużycie energii przez pompę ciepła wpływa wiele czynników, takich jak:

• grubość i jakość izolacji ścian, dachu i podłóg,

• rodzaj stolarki okiennej i drzwiowej,

• sposób wentylacji (grawitacyjna czy z rekuperacją),

• rodzaj instalacji grzewczej (podłogówka czy grzejniki),

• lokalizacja budynku i warunki klimatyczne.

Im gorszy standard energetyczny budynku, tym więcej ciepła trzeba dostarczyć. To zaś oznacza konieczność zastosowania pompy o większej mocy. W efekcie rosną nie tylko rachunki za energię, ale również koszt zakupu całej instalacji. W przypadku słabo ocieplonych budynków o większej powierzchni może się nawet okazać, że pompa ciepła nie będzie w stanie samodzielnie ogrzać domu w okresie bardzo niskich temperatur (wówczas w grę wchodzi np. system hybrydowy).
 

Jaka moc pompy ciepła do domu 150 m2? Wzór i obliczenia

Aby dobrać pompę ciepła właściwie, warto najpierw oszacować zapotrzebowanie budynku na moc grzewczą. To właśnie ten parametr powinien decydować o tym, jakie urządzenie wybierzesz – nie sam metraż, ale to, ile ciepła realnie trzeba dostarczyć, by ogrzać wnętrze w sezonie grzewczym. Przy standardowych założeniach projektowych do wstępnych obliczeń stosuje się prosty wzór:

Q = q x A

Q to moc pompy ciepła wyrażana w Watach [W], q – jednostkowe zapotrzebowanie na moc cieplną [W/m2], A – powierzchnia ogrzewana budynku [m2]. W przypadku naszego modelowego domu powierzchnia A wynosi 150 m2, wartość q zależy natomiast od standardu energetycznego budynku, którego precyzyjnym wyliczeniem zajmuje się ekspert, biorąc pod uwagę m.in. współczynnik strat ciepła budynku, różnice temperatur wewnątrz i na zewnątrz czy liczbę godzin sezonu grzewczego (lub chłodzenia w okresie letnim).

Dla uproszczonych szacunków przyjmuje się orientacyjne q:

• ≤ 50 kWh/m2/rok – dom energooszczędny

• 60-70 kWh/m2/rok – standard WT 2021 (obecnie budowane domy),

• 80–90 kWh/m2/rok – dom w przeciętnym standardzie,

• ≥ 90–120+ kWh/m2/rok – domy starsze, bez termomodernizacji.

Przykładowe wyliczenia pokazują, jak zmienia się zapotrzebowanie na moc pompy ciepła w zależności od standardu energetycznego budynku. Dla domu o powierzchni 150 m² wartości przedstawiają się następująco:

• Dom energooszczędny: jednostkowe zapotrzebowanie na ciepło wynosi około 45 W/m², co przekłada się na moc pompy ciepła rzędu ok. 6,8 kW.

• Dom w standardzie WT 2021: przy zapotrzebowaniu 65 W/m² potrzebna moc pompy ciepła to około 9,8 kW.

• Dom słabo ocieplony: zapotrzebowanie wzrasta do 90 W/m², a szacunkowa moc pompy ciepła to około 13,5 kW.

Różnice są istotne. W zależności od jakości termoizolacji ten sam dom 150 m2 może potrzebować 6,8 kW lub 13,5 kW. Im większa wymagana moc pompy, tym wyższy koszt zakupu urządzenia, osprzętu i montażu. Właśnie dlatego profesjonalny dobór na podstawie bilansu cieplnego (OZC) jest tak ważny — pozwala uniknąć kosztownych błędów i zapewnia optymalną pracę systemu przez lata.
 

Znam metraż, ale nie znam zapotrzebowania cieplnego – co zrobić?

Znasz już wzór wskazujący, jaka moc pompy ciepła do domu 150 m2 będzie wystarczająca. Nie skorzystasz z niego jednak, jeśli jedyną wartość, którą znasz, jest metraż budynku. To częsta sytuacja – inwestor zna metraż budynku, ale nie ma dostępu do projektu OZC ani wiedzy, ile energii cieplnej faktycznie potrzeba do ogrzewania i przygotowania c.w.u.

Co robić? Najlepszym rozwiązaniem jest kontakt z doświadczonym instalatorem (Viessmann), który pomoże Ci precyzyjnie wskazać wartość q, a także doradzi w kontekście właściwego doboru pompy ciepła do zapotrzebowania energetycznego domu. Pamiętaj, że skorzystanie z prostego wzoru to często zdecydowanie za mało, by uniknąć powszechnych błędów, takich jak przewymiarowanie lub niedoszacowanie mocy urządzenia (np. w okresie intensywnych mrozów).

Może się okazać, że zanim zainwestujesz w system grzewczy, warto przeprowadzić termomodernizację budynku, aby zmniejszyć jego zapotrzebowanie na ciepło. Decydując się na montaż pompy ciepła możesz skorzystać z wielu programów wsparcia, takich jak „Czyste Powietrze” (nabór wniosków do nowej edycji rusza 31 marca 2025), „Moje Ciepło”, ulga termomodernizacyjna czy programy lokalne. Doświadczony instalator pomoże Ci nie tylko w doborze urządzenia, ale też często przeprowadzi przez proces pozyskiwania dotacji, zwiększając szansę na pozytywne rozpatrzenie wniosku, co zminimalizuje koszty początkowe inwestycji i przyspieszy jej zwrot.
 

Podsumowanie

Dobór mocy pompy ciepła to decyzja, od której zależy nie tylko koszt zakupu i montażu, ale również późniejsze wydatki na eksploatację. Warto podejść do niej świadomie, uwzględniając nie tylko metraż budynku, ale rzeczywiste zapotrzebowanie cieplne wynikające z jego standardu energetycznego. Odpowiednio dobrana moc urządzenia zapewnia stabilną, energooszczędną pracę i niższe rachunki przez lata.

Jeśli masz wątpliwości, skonsultuj się z doświadczonym instalatorem – to krok, który naprawdę się opłaci.

pl / fot. viessmann.pl