Celem seminarium była prezentacja doświadczeń Polski w zakresie utylizacji substancji toksycznych, ze szczególnym uwzględnieniem metody utylizacji utleniacza do paliwa rakietowego, opracowanej i wdrożonej w Jednostce Ratownictwa Chemicznego w Tarnowie.

"Seminarium nie przypadkiem odbywa się właśnie w Zakładach Azotowych S.A. Jesteśmy bowiem firmą świadomą wagi problemu ochrony środowiska i poczuwającą się do współodpowiedzialności za naszą, nie tylko lokalną, przestrzeń naturalną" - stwierdził prezes Zakładów Azotowych, Jarosław Żołędowski rozpoczynając spotkanie.

"Mélange jest związkiem chemicznym o wysokim poziomie toksyczności. W państwach byłego ZSRR składowane jest ponad 20 000 ton tej substancji. To prawdziwa chemiczna bomba zegarowa. "Paliwo rakietowe, stosowane w silnikach rakietowych jeszcze w ZSRR składa się z dwóch części: substancji, która jest spalana (paliwa) oraz utleniacza (dostarcza dużych ilości tlenu potrzebnych do spalania paliwa rakietowego). Stosowany w tych silnikach utleniacz to mieszanina kwasu azotowego, tlenków azotu, kwasu fluorowodorowego i kwasu fosforowego. Jest to bardzo toksyczny i niebezpieczny produkt, który ma silne właściwości korozyjne" - powiedział profesor Stanisław Witek z Politechniki Wrocławskiej, doradca naukowy Ministra Spraw Zagranicznych ds. broni chemicznej i biologicznej.

Problem utylizacji tego zwiążku chemicznego polega na uniknięciu emisji toksycznych substancji do atmosfery i by produkt końcowy utylizacji był przyjazny dla środowiska. W technologii, która została opracowana na Politechnice Wrocławskiej wraz z Jednostką Ratownictwa Chemicznego, utleniacz taki poddaje się neutralizacji, na przykład mlekiem wapiennym, dzięki czemu ogranicza się emisję tlenków azotu do otoczenia, co jest pierwszą istotną cechą tej technologii.

Jeszcze we wrześniu dojdzie do rozstrzygnięcia przetargu na utylizację utleniacza zalegającego na Ukrainie i w Kazachstanie. O kontrakt na Ukrainie starają się dwa podmioty: konsorcjum złożone z Jednostki Ratownictwa Chemicznego i Państwowego Przedsiębiorstwa Ministerstwa Obrony Ukrainy „Ukroboronleasing” oraz jedna z firm niemieckich. Technologia, którą dysponuje JRCh gwarantuje bezpieczną utylizację utleniacza na miejscu, bez konieczności jego transportu.

 "W tym przypadku odpada konieczność transportu wysoce niebezpiecznego materiału z Ukrainy do Niemiec, a to także wpływa na koszty przedsięwzięcia" – mówiła podczas konferencji Anna Lewkiwska z „Ukroboronleasingu”. Profesor Sławomir Neffe z Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie podkreślił, że opracowanie własnej metody utylizacji jest długim i kosztownym procesem, dlatego organizacje międzynarodowe, w tym ONZ stawiają na transfer gotowych już technologii.

Mélange stanowi problem pod względem bezpieczeństwa. W rękach terrorystów może stać się bardzo poważną bronią i zagrożeniem. Polska technologia może być wybrana i zastosowana w procesie utylizacji melange na Ukrainie. Współpraca będzie nie tylko poświęcona utylizacji melange. Zagwarantujemy również bezpieczną utylizację wszelkich odpadów powstałych w tym procesie, co zapewni że nie będzie w nim żadnych odpadów.

Organizatorami seminarium byli: Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o. w Tarnowie i Państwowe Przedsiębiorstwo Ministerstwa Obrony Ukrainy „Ukroboronleasing”, przy współpracy polskich ministerstw: Spraw Zagranicznych oraz Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W seminarium udział wzięli także przedstawiciele Kazachstanu, Rosji, USA oraz organizacji międzynarodowych: Unii Europejskiej, NATO, OBWE i Organizacji ds. Zakazu Broni Chemicznej - OPCW, zainteresowanych realizacją programów utylizacji zapasów mélange w państwach byłego ZSSR.