Parki i place zabaw

Tereny zielone w Tarnowie stanowią dla mieszkańców idealne miejsce na spacery i chwilę wytchnienia od zgiełku miasta. Przygotowaliśmy zestawienie tarnowskich parków i miejskich placów zabaw.

Park Strzelecki

Powierzchnia: ok. 7 ha

Lokalizacja: Obszar między ulicami Słowackiego - Piłsudskiego - Romanowicza - Nowy Świat.

Data powstania: Najstarszy park w Tarnowie, założony w 1866 r.

Opis:

Park Strzelecki to jeden z najpopularniejszych terenów zielonych w Tarnowie. Park stanowi miejski zabytek, znajduje się w nim staw z Mauzoleum gen. J. Bema i duży Ogród Jordanowski z palcem zabaw.

Park Strzelecki, który pierwotnie nosił nazwę Ogrodu Strzeleckiego Bractwa Kurkowego, został założony w 1866 roku, na terenach folwarku miejskiego. Jest to ogród w stylu angielskim, o nieregularnej kompozycji ze stawem w części północnej, który w lecie pokryty jest liliami wodnymi. Pośrodku stawu wzniesiono pokaźnych rozmiarów Mauzoleum gen. J. Bema, bohatera walk o niepodległość narodu polskiego i węgierskiego, podczas Powstania Listopadowego i Wiosny Ludów. Urodził się on w Tarnowie w 1794 r., a zmarł w Aleppo w Syrii w 1850 r.i tam pierwotnie spoczął na muzułmańskim cmentarzu. Mauzoleum jest sarkofagiem, spoczywającym na sześciu kolumnach o korynckich kapitelach. Prochy generała Bema zostały złożone w sarkofagu w dniu 30 czerwca 1929 r. Warto również wspomnieć, że stałymi mieszkańcami parku, a ściślej mówiąc stawu wokół mauzoleum są łabędzie, które swoją atrakcyjnością przyciągają spacerowiczów.

Istotą każdego parku jest jego roślinność, a ta w Ogrodzie Strzeleckim jest godna uwagi. Oprócz znanych rodzimych gatunków drzew, znajdziemy również takie sprowadzone z różnych części świata, jak np. tulipanowiec amerykański, platan, choina kanadyjska czy rosnące obok wodotrysku daglezje i miłorzęby japońskie. Dominującym rodzajem wśród drzew jest klon. Niektóre drzewa mają ok. 150 lat, np. dęby w dolnej części alejki biegnącej wzdłuż ul. Piłsudskiego.

Ogród Jordanowski jest idealnym miejscem wypoczynku dla dzieci, o czym świadczy jego popularność. W okersie letnim nigdy nie jest tam pusto, a w niedzielne popołudnia park zapełnia się korzystającymi z pięknej pogody rodzinami. Poza słońcem, względną ciszą i zapachem roślinności, ta część Parku Strzeleckiego może zaoferować latem szereg form rozrywki dla najmłodszych. Ogród Jordanowski wyposażony jest w nowoczesne, bezpieczne i zapewniające dzieciom wszechstronną aktywność fizyczną przyrządy do zabawy. Za dodatkowe atrakcje Ogrodu Jordanowskiego uznać należy możliwość kupienia lodów, gofrów i waty cukrowej, które są tam w okresie letnim często oferowane. Park jest ulubionym miejscem zabaw młodych tarnowian, cieszy się dużym zainteresowaniem przez cały rok. 

Park Sanguszków

Powierzchnia: 10,5 ha

Lokalizacja: Obszar pomiędzy ulicami Braci Saków, Sanguszków.

Data powstania: pocz. XIXw.

Opis:

Park krajobrazowy z początku XIX stulecia, posiada stare lipy, klony, graby, buki, dęby, jesiony i kasztanowce. Park Sanguszków umiejscowiony u stóp Góry św. Marcina, w niegdzysiejszej podtarnowskiej wsi Gumniska, będącej dziś dzielnicą Tarnowa, jest niewątpliwie miejscem godnym odwiedzenia. Centrum parku stanowi pałac, będący drugą i ostatnią siedzibą właścicieli Tarnowa, którymi jeszcze w czasach przedwojennych byli Sanguszkowie.

Okazała budowla klasycystyczna wzniesiona w 1799 roku otoczona była geometrycznie zaplanowanym ogrodem. Na przestrzeni lat pałac ulegał jednak przebudowom. W 1834 r. dobudowano do niego wschodnie skrzydło, a później neogotycką kaplicę odcinającą się nieco swą stylistyką od całości. Za zmianami dotyczącymi architektury szły również i te związane z wyglądem parku.

W latach trzydziestych nastąpiły dalsze modernizacje parku. Jej efekty możemy dziś oglądać w siedzibie Sanguszków. Podjęto decyzję o zbudowaniu ogrodu tarasowego w stylu włoskim. Taras dolny i górny połączone są do dziś kamiennymi schodami, ten ostatni zaś ozdobiony jest statuą Merkurego. W południowo-wschodniej części parku powstały kręgielnia i kort tenisowy, które nie zachowały się jednak do dnia dzisiejszego.

Obecnie Park Sanguszków wraz z mieszczącym się tam pałacem są siedzibą Zespołu Szkól Ogrodniczo-Ekonomicznych.

W parku rośnie najokazalsze, a zarazem najgrubsze drzewo w Tarnowie - o obwodzie 636 centymetrów. Tutaj znajduje się tarnowska "wyspa ciepła" – miejsce z najwyższą temperaturą w Polsce. Naturalne ukształtowanie wzgórza pałacowego z łagodnymi stokami tworzy bardzo korzystne warunki krajobrazowe, które wykorzystano do urządzenia ogrodu. Park jest ulubionym miejscem spacerów tarnowian oraz plenerów fotograficznych nowożeńców. 

Park na Górze Św. Marcina

Powierzchnia: 40,32 ha

Lokalizacja: Góra św. Marcina

Opis:

Góra świętego Marcina stanowi najwyższe wzniesienie w najbliższej okolicy Tarnowa. Pólnocny - łagodniejszy i południowy - bardziej stromy stok góry jest pokryty lasem, który do 1944 roku należał do rodu Sanguszków. Ze wschodu na zachód prowadzi tam droga rozgraniczająca te dwie części. Na stokach góry, w parku znajduje się zaplecze rekreacyjne chętnie odwiedzane szczególnie przez mieszkańców Tarnowa. Lasy na Górze Św. Marcina są wyjątkowo ciekawymi obiektami przyrodniczymi. Rosną tutaj unikalnej wartości buki, znajdziemy tu też będący pod ochroną dziki bluszcz kwitnący. Wiek najstarszych drzew wynosi 100-120 lat, a wiek rębności dla występujących tu gatunków określono na 140 lat. Interesujący jest świat fauny, żyjącej na tej niewielkiej przestrzeni. Spotyka się dzięcioła czarnego i kilka innych jego gatunków (m.in. dzięcioła rosyjskiego - rzadkość w tych stronach) pojawiają się jastrzębie, sarny, lisy a nawet borsuki.

Na atrakcyjność "Marcinki" składają się: różnogatunkowy drzewostan urozmaicony bogatym podszytem, liczne ścieżki i drogi leśne, obiekty sportowo-rekreacyjne i zabytkowe oraz znakomity punkt widokowy na cały Tarnów.

Na górze znajdują się ruiny zamku Leliwitów Tarnowskich, które są pozostałością rodowej siedziby dziedziców Tarnowa. Budowę pierwszego zamku obronnego rozpoczął w 1329 r. Spycimir Leliwita. Był to zamek gotycki, zbudowany z gruboziarnistego piaskowca ciężkowickiego. W ciągu stuleci obiekt był wielokrotnie przebudowywany, najwięcej zmian wprowadził hetman Jan Tarnowski, który część mieszkalną zamku zmienił w renesansowy pałac. Kiedy zamek zaczął popadać w ruinę, został przez Sanguszków opuszczony. Wkrótce prawie w całości go rozebrano, a materiał wykorzystano przy budowie kościoła klasztornego i pałacu w Gumniskach.

Bogata rzeźba terenu oraz gęsta sieć ścieżek i dróg zachęcająca do spacerów pieszych lub rowerowych. Na stoku Góry św. Marcina, zwanej potocznie "Marcinką", wyznaczono trasę turystyczną "Szlak borsuka" - prowadzącą przez najpiękniejsze fragmenty starodrzewu buczyny karpackiej. Na terenie lasu znajduje się plac zabaw, park linowy oraz restauracja. Poniżej lasu jest basen kąpielowy. W północnej części lasu znajdują się tajemnicze "spotki", są to zbiorniki wodociągowe, które magazynują wodę w godzinach nocnych, a dostarczają ją do sieci w czasie zwiększonego zapotrzebowania.

Park Piaskówka

Powierzchnia: 20 ha

Lokalizacja: Obszar między ulicami Kasprowicza - Elektryczna - Piaskowa.

Opis:

Park Piaskówka jest terenem z dużą ilością flory zadrzewionej. Duży, swobodnie ukształtowany park, który posiada aleje spacerowe, ławki oraz plac zabaw dla najmłodszych. Panująca w nim cisza i spokój zachęca do długich spacerów. Coraz częściej spotyka się w nim osoby, które aktywnie chcą spędzać czas: chodzą z kijkami, biegają, jeżdżą na rolkach i rowerze.

Park im. E. Kwiatkowskiego w Tarnowie - Mościcach

Powierzchnia: 8,34 ha

Lokalizacja: Obszar pomiędzy ulicami: Czerwonych Klonów - Jarzębinowa - Topolowa - Zbylitowska.

Data powstania: założony w latach 20. XIX w.

Opis:

W parku kilkadziesiąt lat temu istniał "małpi gaj" - małe zoo. Tuż obok Parku Kwiatkowskiego znajduje się klasycystyczno-modernistyczny pałacyk wzorowany na Pałacu Łazienkowskim w Warszawie, tzw. "Dom Chemika"- dawna "dyrektorówka". Budynek zaprojektowany w latach 1927-1928 w warszawskim biurze architektonicznym Konrada Kłosa jest jednym z pierwszych budynków mieszkalnych Mościc. Przed II wojną światową był mieszkaniem dyrektorów generalnych fabryki, m.in. E. Kwiatkowskiego. W tejże willi zatrzymywał się Ignacy Mościcki, kiedy wizytował Mościce. Jako nieliczny obiekt w Mościcach posiada oryginalne wyposażenie, w tym gabinet z biurkiem Kwiatkowskiego. Budynek należy do Zakładów Azotowych i nie jest udostępniany zwiedzającym.

Planty Kolejowe

Powierzchnia: 2,28 ha

Lokalizacja: Obszar pomiędzy ulicami Krakowska, Dworcowa

Data powstania: lata 60. XIXw.

Opis:

Tarnowskie Planty Kolejowe, pierwotnie zwane były Książęcymi (teren zielony przyległy do browaru Sanguszków). Planty od początku stanowiły przestrzeń publiczną, służącą wypoczynkowi mieszkańców i organizowaniu różnych imprez.

Obecna nazwa Plant związana jest z przebiegającą nieopodal linią kolejową, która powstała w latach 50. XIX wieku oraz dworcem kolejowym, wybudowanym w latach 1960-10. Drzewostan plant większości tworzą drzewa liściaste. Na uwagę zasługują potężne kasztanowce w południowej części. Skwer, którego ozdobą są pomnikowe drzewa m.in. 180-letni klon polny i 160-letni kasztanowiec biały, a od ul. Krakowskiej dąb posadzony w 10. rocznicę odzyskania niepodległość.

Do plant przylega zespół obiektów sportowych wraz ze stadionem należącym do MKS Tarnnovia, jednego z najstarszych w kraju klubów sportowych, założony w 1909 r.

Park Westerplatte

Powierzchnia: 1,10 ha

Lokalizacja: os. Westerplatte

Data powstania: 2006 r.

Opis:

Wzdłuż ul. Wojska Polskiego ciągnie się "Aleja dębów katyńskich". W 2009-2010 posadzono 35 drzew upamiętniających polskich oficerów i policjantów, pomordowanych w Katyniu w 1940 r., pochodzących z regionu tarnowskiego. W parku rośnie też dąb w hołdzie ofiar katastrofy lotniczej pod Smoleńskiej.

Park Legionów


Powierzchnia: 2,48 ha

Lokalizacja: os. Legionów

Data powstania: 2006 r.

Opis:

W ostatnich latach w parku wykonano oświetlenie, alejki, kosze, plac zabawa. Park posiada tor do wyczynowej jazdy na rowerze. W skład toru rowerowego, który kosztował około 40 tys. zł, wchodzą:
- góra startowa z charakterystycznym podejściem,
- pierwsza linia przeszkód zmiennych- 2x "stolik", 1x przejezdny garb, 1x "hopa whip", - druga linia przeszkód ziemnych - 2 x "hopa z dziurą",
- trzecia linia przeszkód ziemnych tzw. "pump track", 2 x "hopa stolik", 2 x "mała hopa z dziurą" oraz 6 x przejezdne garby,
- 4 zakręty profilowane.

Tor rowerowy przeznaczony jest dla jazdy indywidualnej oraz zawodów rowerowych, dla osób początkujących, średnio zaawansowanych i zaawansowanych, z tym że ci pierwsi powinni zaczynać swoje przejazdy na torze od najniższych górek i najprostszych przeszkód.

Debrza

Powierzchnia: 9,5 ha

Data powstania: 1995 r.

Lokalizacja: Krzyż

Opis:

Debrza to częściowy rezerwat przyrody udostępniony do zwiedzania. Mimo, że położony jest stosunkowo blisko centrum Tarnowa, jest jednak rzadko odwiedzany. Teren charakteryzuje się niskim stopniem ingerencji człowieka w naturę. Szczególnie cenny jest drzewostan Debrzy, którego dumą są zespoły bardzo starych lip oraz dębów, przekraczających swoim wiekiem 200 lat. Na malowniczość tego terenu bardzo pozytywnie wpływa wijący się przez rezerwat potok. Cisza i spokój sprzyjają też rozwojowi fauny. W rezerwacie tym można spotkać: dzięcioła zielonego, dzięcioła dużego, puszczyka, pójdźka, piecuszeka, ziębę, kosa, drozda śpiewaka, jeża wschodniego, łasicę.

Dawniej Debrza stanowiła część dóbr Sanguszków, którzy wykorzystując czystą wodę ze studni kopanych w lesie i - zapewne - płody pobliskich pól, produkowali tu alkohol. Krystalicznie czysta woda dostarczana była do ich gorzelni za pomocą systemu drewnianych rur.

Na zachód od Debrzy rozciągają się Stawy Krzyskie, malowniczo położone stawy rybne, założone w XIX w. przez Sanguszków. Od początku służyły one hodowli ryb. Do II wojny światowej były własnością prywatną, później Państwowego Gospodarstwa Rybackiego, od niedawna stanowią własność prywatnego Gospodarstwa Rybackiego. Hodowane są tutaj karpie, żyją amury, tołpygi, szczupaki, okonie i karasie. Roczna "produkcja" ryb wynosi 30 ton. W obrębie stawów występują wydry, piżmaki, a nawet bobry.

Lasek Lipie

Powierzchnia: 22 ha

Lokalizacja: Aby dostać się do Lasku Lipie należy, jadąc Aleją Jana Pawła, skręcić w małą uliczkę w prawo tuż przy zakręcie w ulicę Błonie. Wąska asfaltowa dróżka prowadzi wzdłuż lasku.

Opis:

Lasek Lipie to - obok parku na Górze św. Marcina - jedno z największych skupisk drzew w granicach miasta. Lokalizacja nieco na uboczu oraz fakt, że do lasku nie wolno dojeżdżać samochodem sprawiają, że jest to miejsce malownicze i pełne spokoju. Sąsiadujące z Lipiem pola uprawne dają wrażenie przebywania na wsi. Wrażenie to latem wzmocnione jest dzięki zapachowi dojrzewających zbórz. Największą atrakcją jest tu jednak piękny, bujny i stary drzewostan. Wiekowe dęby szypułkowe swoimi rozmiarami i dostojeństwem robią niezwykłe wrażenie.

Las Lipie jest jednym z większych kompleksów leśnych leżących w granicach Tarnowa. Ma kształt prostokąta o wymiarach blisko 1000 x 200 metrów, zajmuje więc obszar ponad 20 hektarów. Dzięki "korytarzom ekologicznym" oraz stopniowo zalesianym okolicznym polom las połączony jest z innym kompleksem - strefą zieleni wokół miejskiego składowiska odpadów w Krzyżu.

Lipie służyć może nie tylko amatorom spacerów. Leśne ścieżki dają także możliwość poruszania się tam na rowerze a nawet konno, a konie zobaczyć tam można nierzadko ze względu na sąsiedztwo umiejscowionej może o kilometr dalej stadniny koni na Rzędzinie. Od północy Lasek Lipie graniczy z czerwonym szlakiem turystycznym wiodącym wokół Tarnowa.

Place zabaw

Wykaz wszystkich miejskich placów zabaw:

1. Ogród Jordanowski w Parku Strzeleckim
2. Park na Górze Św. Marcina
3. Park "Piaskówka"
4. Osiedle Legionów
5. Osiedle Westerplatte
6. Osiedle XXV-lecia
7. ul. Bitwy pod Studziankami (os. Jasna I)
8. ul. Bitwy pod Monte Cassino (os. Jasna I)
9. ul. Kruczkowskiego (Mościce, okolice SP nr 17 i IV LO)
10. ul. Pułaskiego
11. ul. Powstańców Warszawy
12. ul. Sucharskiego (os. Koszyckie)
13. ul. Burtnicza (Grabówka)
14. ul. Skowronków
15. ul. Fąfary (os. Gumniska)
16. ul. Warzywna/Pracy (Grabówka)
17. ul. Ogrodowa (os. Kolejowe)
18. ul. Kołłątaja 22