Działalność wielu firm, zwłaszcza jednoosobowych, ma charakter sezonowy, tzn. sprzedaż/usługi wykonywane są przez tylko przez określoną część roku (np. od maja do września) - o opinie poprosiliśmy biuro rachunkowe z Gdyni. Na czas pomiędzy sezonami, gdy firma nie prowadzi działalności, przedsiębiorca może zawiesić jej wykonywanie. Wystarczy zgłosić to w odpowiednim wydziale ewidencji działalności gospodarczej, czy też przesłać wniosek CEIDG-1 elektronicznie (jeśli przedsiębiorca posiada profil zaufany czy podpis kwalifikowany). Dzięki temu można zmniejszyć swoje obciążenia publicznoprawne (przede wszystkim z tytułu składek ZUS), a jednocześnie uniknąć "zamieszania" związanego z ponowną rejestracją i uruchomieniem firmy w kolejnym sezonie. Zawieszenie działalności gospodarczej wywołuje określone skutki również na gruncie podatkowym.

Uwagi ogólne o zawieszeniu działalności

Zgodnie z zasadami, przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić działalność gospodarczą na okres od 30 dni do 24 miesięcy. Jeżeli okres zawieszenia wykonywania tej działalności obejmuje wyłącznie pełny miesiąc luty danego roku kalendarzowego, za minimalny okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przyjmuje się liczbę dni miesiąca lutego przypadającą w danym roku kalendarzowym. Dłuższe okresy (do 3 albo 6 lat) dotyczą przedsiębiorców zawieszających działalność w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Prawo zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej dotyczy przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej, czyli wykonującej we własnym imieniu działalność gospodarczą osoby fizycznej, osoby prawnej, jednostki organizacyjnej niebędącej osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawna. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Gdy działalność gospodarcza prowadzona jest w formie spółki cywilnej, to działalność tę muszą zawiesić wszyscy wspólnicy.

Jeżeli osoba wykonuje działalność gospodarczą jako wspólnik w więcej niż jednej spółce cywilnej, dopuszczalne jest zawieszenie przez niego działalności w jednej lub kilku takich spółkach. Natomiast gdy wykonuje on działalność gospodarczą w różnych formach prawnych - może zawiesić działalność wykonywaną w jednej z tych form. W takich przypadkach przepisy o zawieszeniu działalności gospodarczej stosuje się tylko w odniesieniu do działalności, której wykonywanie przedsiębiorca zawiesił.

Ustawa precyzyjnie określa prawa i obowiązki przedsiębiorcy podczas zawieszenia działalności (art. 14a ust. 4 ustawy jw.). Wskazuje m. in. Prawo do zachowania wszelkich czynności niezbędnych do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, prawo przyjmowania należności czy regulowania zobowiązań powstałych przed dniem zgłoszenia zawieszenia, prawo zbywania środków trwałych czy wyposażenia, przedsiębiorca ma tez prawo uczestnictwa w postepowaniach sadowych, podatkowych, administracyjnych związanych z prowadzona działalnością oraz wykonywanie wszelkich obowiązków wynikających z przepisów prawa. Przedsiębiorca może zostać tez poddany kontroli na zasadach określonych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą.

Od kiedy zawieszenie działalności wywiera skutki na gruncie podatkowym?

Zawieszenie działalności gospodarczej następuje na wniosek przedsiębiorcy. Jego obowiązkiem jest zgłoszenie informacji o tym zdarzeniu. Obecnie wnioski o zawieszenie działalności przesyłane są pomiędzy urzędami elektroniczni, zatem z chwila zarejestrowania wniosku CEDiG-1 i urząd skarbowy i ZUS posiadają wiedzę o takim wniosku.

Zgłoszenie wspomnianej informacji jest istotne dla obliczenia okresu zawieszenia działalności gospodarczej. Okres zawieszenia rozpoczyna się bowiem od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej, nie wcześniej niż w dniu złożenia wniosku, i trwa do dnia złożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej lub do dnia wskazanego w tym wniosku, który nie może być wcześniejszy niż dzień złożenia wniosku. Ponadto, zgodnie z ustawą, w stosunku do zobowiązań o charakterze publicznoprawnym zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej wywiera skutki prawne od dnia, w którym rozpoczyna się zawieszenie tej działalności, do dnia poprzedzającego dzień jej wznowienia.

Należy jednak podkreślić, że w przypadku gdy na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej działalność gospodarczą zawiesza spółka jawna, partnerska lub komandytowa, to aby zawieszenie wywarło skutki w sferze podatku dochodowego, podatnik będący wspólnikiem takiej spółki musi zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o okresie zawieszenia wykonywania tej działalności. Zawiadomienie takie powinno być złożone nie później niż przed upływem 7 dni od dnia złożenia wniosku o wpis informacji o zawieszeniu działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Tak wynika z ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2016 r. poz. 2180 ze zm.).

Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej, jak wcześniej wspomniano, nie wyklucza całkowicie występowania w tym okresie przychodów i kosztów uzyskania przychodów. W rezultacie przepisy nie zwalniają przedsiębiorcy korzystającego z zawieszenia działalności gospodarczej z obowiązku złożenia zeznania podatkowego za rok podatkowy. Bez znaczenia jest okoliczność, czy zawieszenie działalności trwało przez cały rok podatkowy czy tylko przez jego część, a także czy w danym okresie wystąpiły przychody i/lub koszty związane z tą działalnością.

Tak więc przedsiębiorca, który w danym roku podatkowym zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej, składa roczne rozliczenie podatkowe właściwe dla formy opodatkowania tej działalności, czyli: Pit36 I PIT 36L, PIT28, PIT 16A

Prowadzenie ksiąg podatkowych w okresie zawieszenia działalności

W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej przedsiębiorca dla celów rozliczenia podatku dochodowego ma obowiązek prowadzenia właściwych ksiąg podatkowych. Przywilejem skutecznego zawieszeni działalności jest brak obowiązku wyliczania i opłacania zaliczek na podatek dochodowy. Jeśli prowadzi PKPiR nie ma obowiązku sporządzania spisu z natury na dzień zawieszenia czy później podjęcia działalności. Podatnicy VAT w przypadku zawieszenia działalności ni maja obowiązku składania deklaracji za czas, którego zawieszenie dotyczy. Nie obejmuje to jednak tych, którzy dokonują nabycia towarów wewnątrzwspólnotowego, dokonujących importu usług czy nabywających towary w zakresie których są podatnikami, okresów rozliczeniowych jeśli zwieszenie nie dotyczyło pełnego okresu (np. zawieszenie od połowy miesiąca). Podatnicy VAT mogą odliczać podatek z faktur wystawionych za okres przed zawieszeniem. Może ona być rozliczona w okresie, w jakim otrzymał fakturę lub kolejnych dwóch okresach rozliczeniowych.

Zarówno w ustawie o PIT, jak i ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym brak jest przepisów przewidujących zwolnienie przedsiębiorcy z obowiązku prowadzenia ksiąg podatkowych w okresie zawieszenia przez niego wykonywania działalności gospodarczej. Oznacza to, że mimo zawieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorca nadal musi prowadzić stosowne księgi, w tym również powinien założyć takie księgi na nowy rok podatkowy, jeśli zawieszenie trwa na przełomie lat podatkowych. Konieczne jest również dokonywanie odpowiednich zapisów w tych księgach, gdy w okresie zawieszenia działalności zaistnieją zdarzenia/operacje gospodarcze wymagające zaewidencjonowania, w szczególności skutkujące powstaniem przychodów i/lub kosztów ich uzyskania.

Forma opodatkowania po wznowieniu działalności

Wybór formy opodatkowania działalności gospodarczej wiąże przedsiębiorcę przez cały rok podatkowy i w latach następnych. Nie zmienia tego okoliczność zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej. Co istotne, zawieszenie tej działalności nie powoduje wygaśnięcia tego źródła przychodów, więc przedsiębiorca wznawiający tę działalność po okresie jej zawieszenia nie ma statusu podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności w danym roku podatkowym. Oznacza to, że jeżeli przedsiębiorca wznowi wykonywanie działalności gospodarczej w roku podatkowym następującym po roku, w którym ją zwiesił, generalnie obowiązany jest do kontynuowania dotychczasowej formy opodatkowania. Wyjątkiem jest sytuacja gdy utraci on prawo do wybranej formy opodatkowania i będzie zobowiązany do jej zmiany. Ponadto obowiązek ten nie wystąpi, gdy podatnik skutecznie zmieni formę opodatkowania, składając konieczne oświadczenia/wnioski w terminie do 20 stycznia roku podatkowego, na który dokonuje wyboru.