Kolejny fragment Panoramy Siedmiogrodzkiej zobaczymy już dziś
access_time 2017-07-17 09:42:00
Muzeum Okręgowe w Tarnowie zaprasza na godzinę 18:00 na tarnowski Dworzec PKP, gdzie odbędzie się prezentacja nowo zakupionego, kolejnego fragmentu monumentalnego dzieła Jana Styki "Panorama Siedmiogrodzka".

Wspomniany fragment to "Atak węgierskich huzarów z pułku Vilmosa i Koburga". W galerii "Panorama" na tarnowskim dworcu będzie można również podziwiać pozostałe fragmenty dzieła będące w posiadaniu Muzeum Okręgowego.

Kiedy Polacy przywieźli i zaprezentowali w Budapeszcie Panoramę Racławicką dzieło było oglądane przez tysiące Węgrów, którzy zafascynowani wielkim obrazem zapragnęli mieć podobny obraz ale związany z ich dziejami. Zlecono więc namalowanie panoramy Janowi Styce, a miała ona przedstawiać któreś z ważnych wydarzeń powstania węgierskiego 1848-1849. Dzieło miało zostać ukończone na. pięćdziesiątą rocznicę wybuchu powstania (1898 r). Ustalono, że tematem obrazu, będzie zdobycie Sybinu 11 marca 1849 r. przez węgierskich powstańców dowodzonych przez gen. Józefa Bema.

Prace nad "Panoramą Siedmiogrodzką", liczącą piętnaście metrów wysokości i sto dwadzieścia metrów obwodu, rozpoczęto w budynku rotundy w Parku Stryjskim we Lwowie 20 kwietnia 1897 roku i trwały one pięć miesięcy. W tym niezwykłym i realizowany w szalonym tempie projekcie brała udział międzynarodowa grupa artystów. Oprócz wymienionych wyżej udział brali: Węgier Béla Spányi, który zajmował się pejzażem, Niemiec Leopold Schonchen – specjalista od rozległych powierzchni nieba oraz Polacy - Zygmunt Rozwadowski malarz batalista, Tadeusz Popiel, Michał Wywiórski – naturalista. Publiczność - mieszkańcy Lwowa zobaczyli Panoramę pierwsi, jej prezentacja była wielkim wydarzeniem.

Z końcem roku obraz zwinięto i przewieziono do Budapesztu. Uroczyste odsłonięcie Panoramy odbyło się w marcu 1898 roku w 50. rocznicę wybuchu węgierskiego powstania przeciwko Austriakom. Do Budapesztu przybywali Węgrzy z odległych okolic, panowało wielkie patriotyczne poruszenie.

Mimo wielkiego zainteresowania, akcji promocyjnej, sprzedaży wydawnictw i barwnych litografii zyski jakie uzyskano nie pokryły kosztów malowania dzieła. Jan Styka, nie widząc szans na otrzymanie od zleceniodawców umówionej kwoty zwinął obraz i w 1900 roku przewiózł go do Galicji. W 1907 roku Panorama została po raz ostatni pokazana publiczności w Warszawie w rotundzie przy ul. Karowej.

Jan Styka postanawia pociąć swoje dzieło na fragmenty, są one oprawiane i sprzedawane. Nie wiemy na ile fragmentów została pocięta Panorama. Te, które istnieją wskazują na to, że wycinano kawałki obrazu tak aby uzyskać jakby odrębne dzieła.

Niekiedy obrazy są poprawiane, przemalowywane. Dla przykładu piękny fragment z węgierskim huzarem na koniu zyskał w tle horyzont i zachód słońca (w oryginale był tam stok pagórka), w innym fragmencie między nogami konia została czapka postaci stojącej poniżej więc została zamalowana, podobnie przy fragmencie z wozami taborowymi, przecięty na pół jeździec został zamalowany, pozostał tylko koń stojący przy wozie.

W efekcie powstała kolekcja nowych obrazów o rozmaitych wielkościach. Wszystkie obrazy były sygnowane, zwykle podpis Jana Styki znajduje się w prawym dolnym rogu płótna.

Do dzisiaj udało się zidentyfikować 38 obrazów, które są lub były pozostałością po słynnej Panoramie. Trzy fragmenty znane są tylko z przedwojennych reprodukcji i nie ma pewności czy zachowały się do dziś. Część obrazów ma określone lokalizacje/właścicieli, niektóre znane są jedynie ze zdjęć, np. zamieszczanych w katalogach aukcyjnych.

Obecnie tarnowskie muzeum posiada dwadzieścia obrazów, z czego jeden stanowi depozyt. W czerwcu bieżącego roku nabyto kolejny fragment przedstawiający "Atak węgierskich huzarów z pułku Vilmosa i Koburga". Na jego zakup uzyskano dofinansowanie z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz wsparcie Województwa Małopolskiego. Podróżni, turyści i mieszkańcy miasta będą mieli łatwy dostęp do oglądania tego dzieła w niezwykłych, odnowionych pomieszczeniach tarnowskiego Dworca PKP.

Komentarze...
testststs 10,2,9,1,A