Celem przeprowadzonego badania była diagnoza środowiska uczniów tarnowskich szkół i odpowiedz na pytanie:
czy nasze dzieci czują się bezpieczne w szkole? Czy wiedza gdzie szukać pomocy, gdy staną się ofiarami swoich rówieśników? Z całą stanowczością należy stwierdzić, że mobbing i bullying nie są marginalnym zjawiskiem. Wprost przeciwnie problem ten dotyczy każdej tarnowskiej szkoły, w większym lub mniejszym stopniu. Badania ankietowe przeprowadzone przez Specjalistyczną Poradnię Profilaktyczno-Terapeutyczną w Tarnowie opisują zjawisko przemocy rówieśniczej wśród dzieci i młodzieży gimnazjalnej, uczęszczającej do tarnowskich szkół.
O czym mowa?
Badanie skupia się na dwóch zjawiskach: mobbingu i bullyingu.
Mobbing to w uproszczeniu rodzaj przemocy psychicznej stosowanej wobec jednostki. W szkole przejawami mobbingu może być: zaczepianie, obmawianie, wyśmiewanie, a także izolowanie z grupy, zabieranie rzeczy, obraźliwe ksywki i wiele więcej. Przez zjawisko
bullyingu rozumie się ostrzejsza formę mobbingu, gdzie dana osoba jest tyranizowana, zarówno w sposób fizyczny jak i psychiczny. Niepokojącymi zachowaniami w tym obszarze będzie kopanie, opluwanie, zmuszanie do wykonania poniżających czynności. Bullying może również przybrać formę ukryta jako rozpuszczanie plotek lub umieszczanie w sieci obraźliwych i poniżających film i zdjęć.
Marginalne zjawisko?
Na podstawie badań przeprowadzonych przez socjolog
Agnieszkę Latos, wynika, że uczniowie szkoły podstawowej byli mniej narażeni na jej przejawy. Blisko 66% uczniów było świadkiem mobbingu, bullyingu w czasie roku szkolnego, natomiast do bycia ofiarą jakiejkolwiek z form tej przemocy przyznało się 84% badanych. Najczęściej są to zachowania uważane często za normę wśród uczniów czyli wyzywanie, obrażanie, obmawianie, "rozpowszechnianie" plotek, zabieranie i chowanie przedmiotów należących do ucznia. Jeśli są to pojedyncze zdarzenia to zazwyczaj nie niosą one ze sobą tragicznych skutków. Jednakże jeśli formy te będą stosowane z dużą częstotliwością prowadzi to do: wyizolowania ucznia z grupy, wycofania się ofiary z życia klasy, bardzo niskiej samooceny ofiary, wzmagających się lęków, unikania kontaktów z rówieśnikami itp.
Czy szkoła da się lubić?
Jeśli chodzi o stosunek uczniów do szkoły to okazuje się, że jest spora grupa uczniów, którzy w deklaracjach lubią swoją szkołę - 35% uczniów twierdzi, że lubi chodzić do szkoły, jedna piąta badanych twierdzi, że zazwyczaj chodzenie do szkoły sprawia im radość, niemalże trzy czwarte czuje się akceptowanymi przez innych uczniów w klasie, ma wsparcie ze strony przyjaciół ze szkoły. Ponad 70% uczniów twierdzi, że może liczyć na pomoc nauczycieli, nieco mniej uważa, że w jej szkole panuje miła i przyjazna atmosfera. Aż 76% badanych uważa, że w jej szkole można czuć się bezpiecznym. Jednocześnie badani uczniowie zwracają uwagę na bardzo niepokojące zachowania uczniów: prawie polowa przebadanych uczniów zwraca uwagę, że nauczyciele nie wiedzą co się dzieje wśród uczniów, jedna trzecia z nich uważa, że w jej klasie jest grupka uczniów, którzy bardzo często i mocno dokuczają innym uczniom. Niestety ponad połowa uczniów zgadza się ze stwierdzeniem, że w ich klasie jest osoba lub osoby, które są na uboczu i którym często inni dokuczają. Te rozbieżności wskazują na dwojaki obraz szkoły, z jednej strony uczniowie uważają, że ogólnie w szkole jest raczej bezpiecznie z drugiej potwierdzają się doniesienia o agresji, dokuczliwych zachowaniach. Być może dzieje się tak dlatego, że pewnie groźne zachowania przez uczniów uważane są za coś normalnego i nieodzownego w szkole.
Gdzie szukać pomocy?
To od dorosłych i ich zaangażowania zależy, jak dużo będzie w szkołach przemocy. Jak pokazuje badania Olweusa i wyniki jego programu w Skandynawii, można być skutecznym w działaniu, warunkiem jest jednak przemyślana strategia, powiązanie ze sobą różnych działań w całym systemie. W tym celu od ponad dziesięciu lat w Tarnowie prowadzone są działania systemowe zlecone przez Urząd Miasta Tarnowa. Maja one na celu między innymi diagnozę lokalnych zagrożeń oraz wsparcie instytucjonalne w zakresie działań na rzecz dzieci i młodzieży.
Jako poradnia specjalnie wydelegowana do pracy z uczniami, pomocy w trudnych i coraz bardziej powszechnych przypadkach: fobii szkolnej, nerwic, zaniżonego poczucia wartości, agresji itp. zapraszamy do korzystania z naszych bezpłatnych usług. Wystarczy zapisać się na wizytę. Wszelkie informacje na stronie
www.sppt.tarnow.pl.