[[fotka1]]Światowa Organizacja Zdrowia od wielu lat kładzie nacisk na szerzenie wiedzy o szkodliwości palenia tytoniu w kontekście zdrowotnych i ekonomicznych skutków, jakie niesie ono za sobą.
Niekorzystny wpływ tytoniu na organizm człowieka jest doskonale znany i udowodniony. 4.000 toksycznych związków chemicznych, w tym 40 rakotwórczych, wdychanych wraz z dymem tytoniowym, przyczynia się do powstawania wielu chorób m. in. nowotworów krtani, nerek i trzustki, zawału serca, rozedmy płuc, udaru mózgu, katarakty.
Specjaliści uważają, że palenie tytoniu jest też powodem licznych przedwczesnych zgonów wśród palaczy (statystyki mówią o 5 milionach przedwczesnych zgonów rocznie na świecie i ponad 650 tysiącach zgonów rocznie we wszystkich dwudziestu pięciu krajach członkowskich Unii Europejskiej). Tak więc, palenie zabija co drugiego palacza i w ogólnym rozrachunku jest przyczyną co siódmego zgonu.
Nie pozostaje też bez wpływu na osoby z najbliższego otoczenia palacza, czyli na tzw. biernych palaczy. Oni również są narażeni na choroby oddtytoniowe, a tolerują palenie w swojej obecności, bo często albo nie mają wpływu na zachowanie palących (co wynika np. z zależności służbowej lub miejsca w hierarchii rodzinnej), albo nie zdają sobie sprawy czym są „częstowani” i z jakim zagrożeniem wiąże się to dla ich zdrowia.
Tymczasem osoby przebywające w atmosferze dymu tytoniowego narażone są na dwukrotnie większe stężenie substancji smolistych i nikotyny aniżeli osoby zaciągające się papierosem. Bierni palacze wdychają powietrze pięciokrotnie bardziej skażone tlenkiem węgla i silnie rakotwórczym związkiem jakim jest benzopiren, od tego wdychanego przez palaczy. Badania opublikowane w kwietniu 2004 w British Medical Journal pokazują, że u osób niepalących, mających codzienną styczność z palaczami, współczynnik umieralności wzrasta o 15%, nawet, jeżeli same nigdy nie paliły.
Mówiąc o paleniu papierosów w aspekcie kosztów ponoszonych przez osoby tkwiące w tym nałogu, nie wystarczy ograniczyć się do zdrowotnych skutków, będących efektem palenia, lecz warto przyjrzeć się również ekonomicznej sferze tego zjawiska.
Uprawy tytoniu i jego konsumpcja przyczyniają się bowiem do wzrostu ubóstwa, zarówno w skali makro (jak się szacuje obszar przeznaczony pod uprawy tytoniu mógłby wyżywić 10-20 milionów osób), jak i w mikroskali odnoszącej się do poszczególnych gospodarstw domowych, w budżetach których wydatki związane z paleniem pochłaniają nierzadko od kilkunastu do kilkudziesięciu procent dochodów, co odbywa się kosztem innych pilnych i potrzebnych zakupów i inwestycji.

Świadomość szkód powodowanych przez palenie tytoniu powoli lecz systematycznie prowadzi do zmian kulturowych, w myśl których palenie przestaje być modne i kojarzone z oznaką „męskości” i elegancji.
Zawdzięczamy to m. in. kompleksowym programom ograniczania następstw palenia tytoniu oraz kampaniom społecznym, które nawołują do zerwania z nałogiem. Kampanie tego typu prowadzone są na całym świecie począwszy od 1988 roku.

Unia Europejska uczyniła z walki z paleniem tytoniu jeden ze swoich priorytetów w dziedzinie zdrowia publicznego. Choroby odtytoniowe są bowiem drugą co do liczby przyczyną zgonów na świecie.
Skłoniło to Komisję Europejską do rozpoczęcia kampanii edukacyjnej pod hasłem „HELP - Dla życia bez tytoniu”, zwiększającej świadomość na temat skutków palenia tytoniu we wszystkich 25 krajach poszerzonej Unii.
Adresatami kampanii uczyniono nastolatków między 15 a 18 rokiem życia oraz młodych dorosłych ludzi między 18 a 30 rokiem życia, gdyż to oni wciąż stanowią grupę ryzyka. Celem kampanii HELP jest przede wszystkim zniechęcenie do rozpoczęcia palenia lub zachęcenie do jego rzucenia poprzez komunikat pozbawiony moralizatorskiego tonu, stanowiący przesłanie, które nie wywoła poczucia winy i dalekie będzie od pouczania i oceniania odbiorców.
Priorytety kampanii "HELP" zdefiniowano jako: ► Zapobieganie inicjacji tytoniowej; ►Pomoc w rzucaniu palenia; ► Ochrona przed biernym paleniem. Ważnym elementem kampanii jest współpraca z krajowymi i lokalnymi organizacjami zaangażowanymi w działania dla ograniczania palenia tytoniu z całej Europy.
Odbywa się to we współpracy z Europejską Siecią na rzecz Ograniczania Palenia Tytoniu (ENSP) – międzynarodową organizacją reprezentującą ponad 530 podmiotów.

W Polsce, z okazji Światowego Dnia bez Tytoniu, który przypada 31 maja, z inicjatywy prof. dr hab. Witolda Zatońskiego, organizowana jest ogólnopolska akcja, w której, jak co roku, bierze udział Małopolskie Centrum Zdrowia Publicznego. Hasło tegorocznych obchodów brzmi: „Palenie jest uleczalne”.
Sugeruje ono palaczom możliwość skutecznego rzucenia palenia na każdym etapie uzależnienia, w czym zasadniczą rolę odgrywają pracownicy ochrony zdrowia, na co dzień zajmujący się leczeniem i promowaniem zdrowego stylu życia. Z uwagi na kontakt ze znacznym odsetkiem społeczeństwa, mają oni wiele możliwości zaoferowania pomocy palącym i przestrzegania przed problemami wynikającymi z używania tytoniu.
Niebagatelne znaczenie ma też postawa personelu medycznego, którego zachowania winny stanowić wzór dla społeczeństwa. W ten sposób placówka ochrony zdrowia może zyskać wizerunek wiarygodnej i efektywnej w promowaniu i wzmacnianiu prozdrowotnej polityki państwa.

W nadchodzących dniach, również na terenie miasta Tarnowa i w regionie tarnowskim, prowadzone będą działania zachęcające palących tytoń do porzucenia zgubnego nałogu. Inicjatorem i koordynatorem lokalnej kampanii antynikotynowej, odbywającej się pod hasłem: „Zamień palenie na aktywność fizyczną i zdrowe żywienie - V edycja”, jest Małopolskie Centrum Zdrowia Publicznego w Krakowie – Ośrodek w Tarnowie.
Do akcji włączają się jednostki ochrony zdrowia:
Szpital Specjalistyczny im. Św. Łukasza w Tarnowie,
Miejskie Przychodnie Lekarskie II, III, IV, V, VI,
Zespół Przychodni Specjalistycznych w Tarnowie,
Centrum Medyczne Kol-Med,
Mościckie Centrum Medyczne,
Przychodnia Lekarska Alergo-Med,
Zespoły Opieki Zdrowotnej w Dąbrowie Tarnowskiej, Brzesku, Tuchowie,
Miejski Zakład Opieki Zdrowotnej w Bochni oraz
Gminne Zakłady Opieki Zdrowotnej w Bochni i Skrzyszowie. W placówkach medycznych, w ich stałych godzinach pracy, możliwe będzie skorzystanie z bezpłatnych konsultacji lekarsko-pielęgniarskich i uzyskanie fachowej pomocy przez osoby zdecydowane na abstynencję od papierosów. W niektórych przychodniach, po wcześniejszym uzgodnieniu godziny przyjęcia, istnieje możliwość wykonania nieodpłatnych badań specjalistycznych pod kątem palenia tytoniu (pomiary ciśnienia tętniczego, badania spirometryczne, pomiar poziom tlenku węgla w powietrzu wydychanym). Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Tarnowie przyjęła na siebie zadanie informacyjno-edukacyjne w odniesieniu do placówek oświatowych i ochrony zdrowia.

Specjalnie przygotowane na tę okoliczność punkty na terenie miasta, zlokalizowane w następujących placówkach użyteczności publicznej: domach handlowych „ŚWIT” i „ZENIT”, supermarketach „ALMA” i „CARREFOUR”, aptekach prywatnych przy ul. Mościckiego i Goldhammera oraz w aptece „Słoneczna” na os. XXV-lecia, a także w holach dworców PKP i PKS, zaoferują ich klientom bezpłatny pomiar ciśnienia tętniczego krwi, wykonywany przez uczniów Zespołu Szkół Medycznych w Tarnowie i studentów Wydziału Pielęgniarstwa Instytutu Ochrony Zdrowia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie. Przy stoiskach tych można będzie również zaopatrzyć się w nieodpłatne materiały edukacyjno–reklamowe. Podobny punkt zostanie zorganizowany 1 czerwca 2005 r. w Letnim Amfiteatrze przy ul. Kopernika w Tarnowie, w ramach plenerowych obchodów Dnia Dziecka, organizowanych przez Tarnowskie Centrum Kultury.
W kampanię włączają się również placówki oświatowo-wychowawcze: W kampanię włączają się również placówki oświatowo-wychowawcze:
Szkoła Podstawowa Nr 10 w Tarnowie,
Szkoła Podstawowa Nr 11 w Tarnowie (21.V i 24.V),
Gimnazjum Nr 4 w Tarnowie,
Gimnazjum Nr 6 w Tarnowie-Krzyżu,
Gimnazjum w Szynwałdzie (5.VI),
Zespół Szkół Elektryczno-Mechanicznych (23.V),
Zespół Szkół Medycznych (30-31.V),
Zespół Szkół Ekonomicznych i Gospodarki Żywnościowej w Wojniczu,
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Radłowie (20.VI),
Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy (8.VI) oraz
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie (31.V).
Propozycje imprez przygotowywanych przez szkoły są zróżnicowane. W niektórych będą to prelekcje w ramach zajęć szkolnych, w innych festyny z bogatym programem zajęć sportowych, co jest adekwatne do hasła, pod jakim odbywać się będą tegoroczne obchody Światowego Dnia bez Tytoniu w Małopolsce

Propozycje imprez przygotowywanych przez szkoły są zróżnicowane. W niektórych będą to prelekcje w ramach zajęć szkolnych, w innych festyny z bogatym programem zajęć sportowych, co jest adekwatne do hasła, pod jakim odbywać się będą tegoroczne obchody Światowego Dnia bez Tytoniu w Małopolsce.
W kampanię zaangażowały się również lokalne media (Tarnowska Telewizja Kablowa, Telewizja Regionalna Kraków, rozgłośnie radiowe: Radio RDN Małopolska i Radio Maks, lokalne redakcje prasowe: „Gazeta Krakowska”, „Galicyjski Tygodnik Informacyjny Temi”, „Dziennik Polski” oraz portale internetowe: www.tarnow.pl, www.tarnow.net.pl, www.intarnet.pl).
Dzięki ich udziałowi możliwe będzie dotarcie do szerokiego, zróżnicowanego grona odbiorców i dostarczenie obiektywnych, naukowych informacji oraz przekazanie pozytywnego przesłania, że warto i należy podejmować wysiłki dla ograniczenia konsumpcji tytoniu.
Wszystkich zainteresowanych powyższymi propozycjami zapraszamy do skorzystania z oferty programowej. Wszelkich dodatkowych informacji odnośnie kampanii prowadzonej w Małopolsce udziela Dział Promocji Zdrowia Małopolskiego Centrum Zdrowia Publicznego – Ośrodek w Tarnowie.